Informacje ogólne
Fundusz Spójności zwany też Funduszem Kohezji został utworzony na mocy Traktatu o Unii Europejskiej z Maastricht (1993). Powstał na skutek dążenia do zapewnienia w Unii Europejskiej zrównoważonego wzrostu gospodarczego i postępu socjalnego - zadań uznanych za pierwszoplanowe zgodnie z postanowieniami Traktatu. Początkowo wsparcie dla wybranych członków UE zaplanowano na lata 1993-1999, obecnie jego działanie przedłużono do 2006 roku. Ze względu na charakter i cel działania Fundusz Spójności jest instrumentem polityki strukturalnej UE, nie należy on natomiast bezpośrednio do Funduszy Strukturalnych. Zakres działania Funduszu Spójności obejmuje pomoc o zasięgu krajowym, a nie regionalnym jak to ma miejsce w przypadku Funduszy Strukturalnych. W ramach jego funkcjonowania kładzie się nacisk na rozwój i współpracę regionów oraz na przekształcenia strukturalne regionów słabiej rozwiniętych. Jest to efekt dążenia Unii Europejskiej do równomiernego i stabilnego rozwoju oraz usunięcia dysproporcji w rozwoju pomiędzy krajami członkowskimi. Środki z Funduszu Kohezji są kierowane do państw, w których poziom Produktu Krajowego Brutto (PKB) na jednego mieszkańca jest niższy niż 90 procent średniej UE. Kryterium to spełniają obecnie cztery kraje członkowskie: Grecja, Portugalia, Irlandia i Hiszpania. Pomoc przeznaczona jest na finansowanie projektów dotyczących inwestycji w zakresie ochrony środowiska i infrastruktury transportowej (w tym wspieranie rozwoju sieci korytarzy transeuropejskich). Budżet Funduszu Spójności na lata 2000-2006 wynosi 18 mld euro.
Cele Funduszu Spójności w zakresie ochrony środowiska
Głównym celem strategii środowiskowej Funduszu Spójności jest wsparcie dla realizacji zadań inwestycyjnych władz publicznych w zakresie ochrony środowiska, wynikających z wdrażania prawa Unii Europejskiej. Priorytety (zakres projektów) dla Funduszu Spójności w ochronie środowiska:
- poprawa jakości wód powierzchniowych,
- polepszenie jakości i dystrybucji wody przeznaczonej do spożycia,
- poprawa jakości powietrza,
- racjonalizacja gospodarki odpadami,
- ochrona powierzchni ziemi,
- zapewnienie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego.
Odbiorcami pomocy tj. beneficjentami końcowymi będą samorządy terytorialne (gminy, związki gmin, powiaty) i przedsiębiorstwa komunalne.
Wykorzystanie środków Funduszu Spójności w Polsce w latach 2004-2006
Korzystanie ze środków Funduszu Spójności w Polsce oparte będzie na Strategii wykorzystania Funduszu Spójności na lata 2004-2006 utworzonej na podstawie Narodowego Planu Rozwoju 2004-2006.
Udział środków pochodzących z Funduszu Spójności w finansowaniu projektów może stanowić maksymalnie 85% kosztów kwalifikowanych inwestycji.
O wysokości dofinansowania każdej inwestycji ze środków Funduszu Spójności decyduje ostatecznie Komisja Europejska.
Instytucje wdrażające i zarządzające Funduszem Spójności w Polsce:
- Ministerstwo Rozwoju Regionalnego - instytucja odpowiedzialna za ogólne zarządzanie i koordynację działań i projektów związanych z wykorzystaniem Funduszu Spójności,
- Ministerstwo Finansów - instytucja płatnicza,
- Ministerstwo Środowiska - instytucja pośrednicząca I szczebla,
- Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wraz z Wojewódzkimi Funduszami Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - instytucje pośredniczące (II i III szczebla) w zarządzaniu Funduszem Spójności.
Na lata 2004-2006 dla Polski na sektor środowiska przewidziano ponad 2,089 mld euro.
Dofinansowane mogą być projekty o wartości co najmniej 10 mln euro.
Beneficjenci powinni się skontaktować z Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie w celu wypełnienia wniosku wstępnego do Funduszu Spójności w postaci tzw. karty potencjalnego przedsięwzięcia. Wypełniona karta powinna zostać złożona w:
WFOŚiGW w Rzeszowie
ul. Zygmuntowska 9
35-025 Rzeszów
Kontakt: tel/fax. (17) 852 23 44 wew. 130, 131;
e-mail:
Lista inwestycji planowanych do dofinansowania z Funduszu Spójności województwa podkarpackiego
- Miasto Tarnobrzeg - "Program porządkowania gospodarki wodno-ściekowej na terenie miasta Tarnobrzega" - pozytywna decyzja Komisji Europejskiej z dnia 16 grudnia 2004r. o dofinansowaniu projektu z Funduszu Spójności,
- Związek Gmin Dorzecza Wisłoki z siedzibą w Jaśle - "Program poprawy czystości zlewni rzeki Wisłoki" - pozytywna decyzja Komisji Europejskiej z dnia 14 grudnia 2005r. o dofinansowaniu projektu z Funduszu Spójności.
Projekty zatwierdzone do przygotowania w ramach Memorandum Finansowego 2002/PL/16/P/PA/013 "Pomoc techniczne dla sektora środowiska":
- Gmina Miejska Jasło - "Budowa międzygminnego zakładu zagospodarowania odpadów w Jaśle",
- Miasto Stalowa Wola - "Kompleksowy system gospodarki odpadami komunalnymi dla gmin: Stalowa Wola, Nisko, Gorzyce i Bojanów".
Projekty w przygotowaniu:
- Gmina Kolbuszowa - "Porządkowanie gospodarki wodno-ściekowej gmin powiatu kolbuszowskiego",
- Gmina Radomyśl Wielki - "Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie Powiatu Mieleckiego",
- Związek Gmin Dolnego Sanu z siedzibą w Stalowej Woli - "Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej na terenie gmin leżących w Dorzeczu Dolnego Sanu",
- Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Spółka z o. o. w Przemyślu - "Zapewnienie prawidłowej gospodarki wodno-ściekowej na terenie Przemyśla",
- Gmina Miasto Dębica - "Poprawa gospodarki wodno-ściekowej na terenie miasta Dębicy - ETAP I".
- Gmina Krosno - "Uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej miasta Krosna - I etap".
- Miejski Zakład Komunalny Spółka z o.o. w Leżajsku - "Rozbudowa i remont oczyszczalni ścieków w Leżajsku".
Pozostałe projekty zgłoszone do WFOŚiGW w Rzeszowie:
- Związek Komunalny "Wisłok" w Rzeszowie - "Kompleksowa poprawa jakości wody pitnej dla aglomeracji rzeszowskiej-II faza" - rezygnacja Beneficjenta z realizacji projektu,
- Gmina i Miasto Nisko - "Budowa kanalizacji sanitarnej na terenie gminy i miasta Nisko" - rezygnacja, zakres zgłoszony w ramach nowego projektu przez ZGDS w Stalowej Woli,
- Gmina Zagórz - "Budowa kanalizacji sanitarnej dla południowej części Zagórza oraz miejscowości: Poraż i Tarnawa Dolna" - nie spełnia kryteriów brzegowych,
- Gmina Miasta Sanok - "Zakład Utylizacji Odpadów Komunalnych" - projekt nie spełnia kryteriów brzegowych,
- Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Spółka z o.o. w Mielcu - "Uporządkowanie gospodarki ściekowej na terenie powiatu mieleckiego" - rezygnacja Beneficjenta z realizacji projektu,
- Miasto i Gmina Ropczyce - "Ochrona ujęć wody pitnej w dorzeczu rzeki Wisłoki w regionie ropczyckim" - rezygnacja Beneficjenta z realizacji projektu,
- Związek Komunalny "Wisłok" w Rzeszowie - "Kompleksowy System Gospodarki Odpadami dla gmin Związku Komunalnego "WISŁOK" - rezygnacja Beneficjenta z realizacji projektu.
Najważniejsze dokumenty do pobrania:
Rozporządzenia i decyzje
- Rozporządzenie Rady (WE) nr 1164/94 z dnia 16 maja 1994 r ustanawiające Fundusz Spójności
- Rozporządzenie Rady (WE) nr 1264/94 z dnia 21 czerwca 1999 r zmieniające Rozporządzenie Rady (WE) nr 1164/94 z dnia 16 maja 1994
- Rozporządzenie Rady nr 1265/99/WE z dnia 21 czerwca 1999 r zmieniające załącznik II do Rozporządzenia Rady nr 1164/94/WE
- Rozporządzenie KE nr 621/04 dot. zasad wdrażania rozporządzenia Rady nr 1164/94 (WE) w odniesieniu do działań informacyjnych i promocyjnych
- Rozporządzenie KE nr 16/03 dot. wydatków kwalifikowanych
- Rozporządzenie Komisji (WE) NR 1386/2002 z dnia 29 lipca 2002 r. dotyczące systemów zarządzania i kontroli pomocy przyznanej z Funduszu Spójności i procedury dokonywania korekt finansowych
- Rozporządzenie Komisji (WE) NR 1831/94 z dnia 26 lipca 1994 r. dotyczące nieprawidłowości i zwrotu niesłusznie wypłaconych kwot w ramach finansowania z Funduszu Spójności oraz organizacji systemu informacyjnego w tej dziedzinie
- Rozporządzenie Rady (EURATOM, WE) NR 2185/96 z dnia 11 listopada 1996 r. w sprawie kontroli na miejscu oraz inspekcji przeprowadzanych przez Komisję w celu ochrony interesów finansowych Wspólnot Europejskich przed nadużyciami finansowymi i innymi nieprawidłowościami
Procedury i dokumenty dla projektów z Funduszu Spójności:
- Karta Potencjalnego Przedsięwzięcia
- Wniosek o dofinansowanie z Funduszu Spójności - wersja 29.08.2005r
- Instrukcja do wniosku o dofinansowanie z FS - środowisko (29.08.2005 r.)
- Podręcznik zarządzania i kontroli Funduszu Spójności (czerwiec 2005 r.)
- Podręcznik dla Beneficjenta
- Podręcznik procedur wdrażania Funduszu Spójności w NFOŚiGW
- Podręcznik procedur wdrażania Funduszu Spójności w wojewódzkich funduszach ochrony środowiska i gospodarki wodnej
- Przewodnik po Funduszu Spójności - 2000-2006
- Kryteria wyboru projektu
- Porozumienie między Ministrem Środowiska a NFOŚiGW
- Wytyczne do przygotowania przedsięwzięć do FS w sektorze ochrony środowiska
- Wytyczne dla Instytucji Pośredniczących w zarządzaniu dotyczące podstawowych wymogów do programowania i przygotowywania projektów do Funduszu Spójności w okresie programowania 2004-2006 - wersja z 1 marca 2006r.
- Wytyczne dotyczące opracowania ścieżek audytu oraz jednolitego formatu ich prezentacji-marzec 2005r
- Ogólne wytyczne dotyczące kwalifikowania wydatków w projektach współfinansowanych przez Fundusz Spójności
Ważne linki:
- Ministerstwo Środowiska, serwis o funduszach UE
- Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej - Fundusz Spójności i Fundusze Strukturalne
- Komisja Europejska, Polityka Regionalna - serwis dot. Funduszu Spójności
- Centrum Informacji o Środowisku
- Serwis byłego Ministerstwa Gospodarki, w dziale Polityka strukturalna/Fundusz Spójności
- Wytyczne dotyczące Funduszu Spójności
SIMIK (Generator Wniosków)
SIMIK - System informatyczny Monitoringu i Kontroli Funduszy Strukturalnych i Funduszu Spójności. Jego zadaniem jest wspomaganie procesu obsorpcji funduszu UE na każdym etapie tj. od złożenia wniosku, poprzez realizację, aż do momentu zakonczenia projektu.
Więcej informacji na stronach Ministerstwa Finansów.
Niezależną aplikacją systemu SIMIK jest - Generator Wniosków - umożliwiający przygotowanie wniosku o dofinasowanie przedsięwzięcia ze środków pochodzących z funduszy strukturalnych.